Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą stawów i przyczyną inwalidztwa u osób dorosłych. Tymczasem, właściwie prowadzone leczenie bólu stawów pozwala na zachowanie aktywności ruchowej i spowalnia przebieg choroby.
Choroba zwyrodnieniowa stawów sprowadza się do nieprawidłowego działania stawu. Uszkodzeniu ulegają wszystkie tkanki stawu: chrząstki, błona maziowa, kości, ścięgna, więzadła i mięśnie.
Zaostrzenie przewlekłej choroby zwyrodnieniowej stawów
Jeśli ból nagle zmienia swój charakter. Ulega nasileniu, dołącza się obrzęk stawów, wysięk w stawie, zaczerwienienie skóry nad stawem może to oznaczać, że przewlekła choroba zwyrodnieniowa wchodzi w okres zaostrzenia. Towarzyszy temu odczyn zapalny.
Stan zapalny błony maziowej może nasilać dolegliwości bólowe, dodatkowo ograniczać ruchomość w stawie. Pojawiają się objawy typowe dla zapalenia stawu:
- sztywność poranna
- ocieplenie stawu
- wysięk w stawie
Zmiany zapalne w stawie często wyprzedzają czasowo zmiany stwierdzane w badaniu radiologicznym.
Leczenie bólu stawów w chorobie zwyrodnieniowej
Kompleksowe leczenie chorego obejmuje przede wszystkim:
- zmniejszenie bólu
- towarzyszącej sztywności stawów
- zmniejszenie niesprawności
Skuteczne leczenie bólu stawów wymaga przede wszystkim łącznego stosowania wielu różnych metod terapeutycznych oraz eliminacji czynników ryzyka.
TUTAJ na stronie możesz wypełnić kwestionariusz WOMAC. Ocenia ból i niesprawność kończyny dolnej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego.
- Gdy wykonasz go kilkukrotnie w pewnych odstępach czasu ocenisz:
- swój aktualny stan funkcjonowania
- będziesz monitorować postęp schorzenia,
- a także proces jego leczenia.
Algorytm postępowania w leczeniu choroby zwyrodnieniowej proponowany przez ESCEO
ETAP 1: wczesny etap rozwoju choroby
- To przede wszystkim ćwiczeni aerobowe i /lub wzmacniające dobrane indywidualnie. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest tai-chi oraz joga.
- Jak również zmniejszenie masy ciała
- Dodatkowo leczenie farmakologiczne
- paracetamol
- glukozamina i /lub chondroityna
- NLPZ stosowane miejscowo
- Ortopedyczne
- ortezy/stabilizatory kolan
- wkładki
- sprzęt ułatwiający chodzenie
- Jak również postępowanie niefarmakologiczne np.
- termoterapia
- terapia manualna
- taping
- akupunktura
- terapia poznawczo-behawioralna
ETAP 2:
- to przede wszystkim NLPZ dobrany indywidualnie. Uwzględniający ryzyko sercowo -naczyniowe, gastrologiczne i nefrologiczne.
O niekorzystnych działaniach niepożądanych związanych z przewlekłym przyjmowaniem NLPZ przeczytasz m.in we wpisie Dlaczego po NLPZ boli brzuch
- jak również dostawowe iniekcje kwasu hialuronowego.
Wykonywane w Poradni leczenia bólu po wcześniejszej rezerwacji preparatu. Zabiegi wykonywane są pod kontrolą USG. Więcej o kwasie hialuronowym w leczeniu bólu przeczytasz w odnośniku.
- również dostawowe iniekcje kortykosteroidów.
ETAP 3:
- słabe opioidy
- duloksetyna
Jeśli interesuje Cię, jakie leki stosujemy w leczeniu bólu. We wpisie o lekach opioidowych przeczytasz więcej o wskazaniach do nich, przeciwwskazaniach i ich działaniach niepożądanych.
ETAP 4: zaawansowane stadium choroby
- Całkowita wymiana stawu
- Jednoprzedziałowa proteza stawu kolanowego
- Jeśli zabieg operacyjny jest przeciwwskazany lub w oczekiwaniu na termin zabiegu:
- analgetyki opioidowe
Ból stawów z przeciążenia
Bóle stawów wynikające z mechanicznego przeciążenia są również częste. W takich przypadkach:
- Ból nasila się pod wpływem ruchu lub obciążenia stawu.
- Odpoczynek i unieruchomienie przynosi ulgę w bólu.
- Sztywność stawu, jeśli występuje, trwa krótko (kilka minut do 30 min).
- Jeśli przyczyną bólu stawu są zmiany przeciążeniowe leki z grupy nlpz mogą okazać się nieskuteczne.
Ból stawów w chorobach reumatycznych
Ból wiąże się z procesem zapalnym toczącym się wewnątrzstawowo, ogólnoustrojowo, w przebiegu schorzeń o podłożu autoimmunologicznym. Trwający proces zapalny powoduje uszkodzenie tkanek.
Jeśli ból stawów wynika z toczącego się w stawie zapalenia:
- Najbardziej nasila się w godzinach późnonocnych lub wcześnie rano.
- Sztywność poranna stawów trwa co najmniej 60 min.
- Ból nasila się w bezruchu, podczas snu.
- Po rozpoczęciu porannej aktywności dolegliwości bólowe i sztywność zmniejszają się.
- Zazwyczaj ruch i ćwiczenia pozwalają zmniejszyć dolegliwości bólowe jednak przy nadmiernym obciążeniu ruchem, ból ponownie się nasila.
- Brak znaczącej poprawy po wypoczynku.
- Stosowanie leków z grupy NLPZ przynosi poprawę.
Ból w chorobach reumatycznych towarzyszy następującym schorzeniom:
- Przewlekłym zapaleniom stawów: np. RZS, SpA
- Chorobom układowym tkanki łącznej np.
- toczeń układowy,
- zespół Sjogrena,
- twardzina układowa,
- układowe zapalenie naczyń
- Ostrym zapaleniom stawów
- oraz wspomnianym wcześniej zaostrzeniom zapalnym choroby zwyrodnieniowej
Leczenie bólu stawów w chorobach reumatycznych
Należy pamiętać, że ból towarzyszący chorobom reumatycznym świadczy o aktywności zapalnej choroby.
Leczenie bólu w chorobie reumatycznej polega na:
Leczeniu modyfikującym przebieg choroby. Ma ono na celu zahamowanie procesu zapalnego, który uszkadza tkanki. Właśnie dzięki tym metodom udaje się powstrzymać lub spowolnić rozwój choroby i dodatkowo przeciwdziałać jej powikłaniom. Wyniki takiego leczenia widoczne są niestety dopiero po kilku lub kilkunastu tygodniach.
- Leki modyfikujące przebieg choroby reumatycznej to :
- Preparaty syntetyczne:
- konwencjonalne: metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna
- celowane: tofacitinib, baricitinib
- Leczenie biologiczne: adalimumab, certolizumab, etanercept, golimumab, infliksymab, tociliumab, rituksymab, sekukinumab.
- Leki biopodobne: biosymilary
- Preparaty syntetyczne:
Leczenie to prowadzi i koordynuje lekarz specjalista reumatologii.
Leczenie przeciwbólowe jest leczeniem uzupełniającym. Jest ono szczególnie istotne w okresie kiedy dochodzi do nasilenia dolegliwości bólowych.
W przypadku RZS lub obwodowych postaci spondyloartropatii lekami z wybory są leki z grupy NLPZ.
- Dla każdego chorego preparat z tej grupy leków dobieramy indywidualnie!
- Uwzględniamy przy tym ryzyko powikłań nerkowych, żołądkowo -jelitowych i sercowych w danym przypadku.
- Inne choroby na jakie cierpi pacjent mają również znaczenie przy wyborze konkretnego lekarstwa.
- Podobnie jak inne stosowane leki. (Należy minimalizować ryzyko wystąpienia interakcji miedzy przyjmowanymi lekami).
- Leki z tej grupy stosujemy przez jak najkrótszy czas. W najmniejszej skutecznej dawce. (Wyjątkiem są spondyloartropatie osiowe)
- W przypadku braku skuteczności jednego preparatu należy zamienić go na inny.
W leczeniu postaci osiowej spondyloartropatii NLPZ stosowane są w stałej, pełnej dawce.
Reumatoidalne zapalenie stawów
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekłe zapalenie błony maziowej stawów. Atakuje głównie małe stawy. Zwykle symetrycznie. Zapalenie może dotyczyć również dużych stawów. Reumatoidalen zapalenie stawów jest chorobą postępującą. Prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia struktur stawowych (chrząstki, kości). Deformacje stawowe skutkują niewydolnością narządu ruchu. Ból stawów najsilniejszy jest w godzinach wczesnoporannych lub w bezruchu. W okresie remisji choroby ból i sztywność ustępują.
Spondyloartropatie
Mogą przyjmować postać:
- osiową-w której dominują bóle zapalane kręgosłupa
- obwodową w której dominuje zapalenie stawów obwodowych, zaplaenie palców lub przyczepów ścięgien.
W spondyloartropatii dochodzi do:
- zajęcia szkieletu osiowego, któremu towarzyszy zapalny ból kręgosłupa
- zajęcia stawów krzyżowo biodrowych (Ma ono zwykle charakter asymetryczny)
- zapalenia przyczepów ścięgien,
- zapalenia palców,
- zmian pozastawowych (skórnych, śluzówkowych, ocznych)
- Schorzenie charakteryzuje obecność w badaniach HLA B27 oraz ujemny RF)
- Spondyloartropatie zapalne to np. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), Łusczycowe zapalenie stawów (ŁZS),Reaktywne zapalenie stawów (ReZS), zapalenie stawów w przebiegu choroby Lesniowskiego Crohna, wrzodziejącego zapaleniea jelita grubego, Młodzieńcza SpA
Kto leczy ból stawów
Bóle zwyrodnieniowe stawów na pierwszym i drugim etapie zaawansowania choroby mogą być z powodzeniem leczone przez specjalistę ortopedii i traumatologii. Tymczasem silne bóle, które nie reagują na wprowadzone leczenie oraz trzecie i czwarte stadium zaawansowania choroby wymaga konsultacji u specjalisty leczenia bólu oraz ortopedycznych zabiegów operacyjnych.
W przypadku bólu stawów wynikających z choroby reumatycznej niezbędna jest rozpoczęcie leczenia modyfikującego przebieg choroby. Takie leczenie prowadzi specjalista reumatologii.
Wszelkie zaostrzenia dolegliwości bólowych mogą świadczyć o progresji choroby, należy konsultować je ze specjalistami.
Lekarze z poradni leczenia bólu służą zawsze pomocą w kwestii doboru skutecznego i bezpiecznego dla pacjenta leczenia przeciwbólowego.
Zostaw Komentarz