Powikłania stosowania opioidów

with 9 komentarzy

Opioidy to leki przeciwbólowe przeznaczone do leczenia bardzo silnego bólu. Aby to leczenie było bezpieczne musisz wiedzieć jakie są najczęstsze powikłania stosowania opioidów.

Poniżej omówiłam:

  • jakich działań niepożądanych doświadczysz podczas stosowania leków opioidowych,
  • jakie interakcje lekowe mogą mieć miejsce
  • kiedy rozwija się tolerancja na leki opioidowe
  • jak postąpić w przypadku przedawkowania leków
  • oraz jak bezpiecznie stosować leki opioidowe

Jeśli potrzebujesz pomocy specjalisty w leczeniu silnych dolegliwości bólowych- zobacz w jaki sposób mogę Ci pomóc.

Tutaj znajdziesz sposoby leczenia jakie proponuję pacjentom w poradni leczenia bólu.

Tramadol najczęściej stosowany lek opioidowy w Polsce

💊Adamon, Oratram, Poltram, Tramadol, Tramal, Tramudin, Skudexa, Doreta, Exbol, Padolten, Palgotal, Paratram, Poltram Combo, Trampar, Zaldiar.💊

Co łączy te preparaty farmaceutyczne…

  • Wszystkie z nich zawierają w swoim składzie TRAMADOL.
  • To jeden z najczęściej przepisywanych preparatów przeciwbólowych stosowanych w naszym kraju.

Tramadol najpopularniejszy lek opioidowy w Polsce

  • Jako lek przeciwbólowy pierwsi zarejestrowali go Niemcy w latach 70. Stamtąd trafił do Polski.
  • Preparaty tramadolu apteki realizują na podstawie recept Rp a nie Rpw (jak większość opioidów).
  • To głównie tan fakt spowodował, że lek powszechnie przepisują lekarze różnych specjalności.

Czy tramadol to dobry i bezpieczny lek przeciwbólowy?

  • Właściwie stosowany pod kontrolą lekarza specjalisty…z pewnością.
  • Niestety w swojej praktyce zawodowej spotykam się również z sytuacjami, w których lek ten jest:
    • ”pożyczany od sąsiadki” i stosowany przez pacjentów, którzy nie powinni go używać w ogóle
    • nadużywany przez pacjentów, prowadząc w krótkim czasie do rozwoju uzależnienia
    • stosowany w połączeniach z innymi lekami, które mogą prowadzić do ciężkiego zespołu serotoninowego (mogącego zagrażać życiu)

Jakiej dawki dobowej leku nie należy przekraczać?

Bezpieczna dobowa dawka nie powinna przekraczać 400 mg. Osoby starsze i obciążone dodatkowymi schorzeniami nie powinny przekraczać dobowej dawki 300 mg.

Kto nie może stosować tramadolu?

Tramadol może dawać poważne interakcje z innymi lekami. Dlatego zawsze należy informować lekarzy o zażywaniu tego preparatu.

Dlaczego tramadol nie działa na wszystkich?

Czy wiecie, że ok. 5-10% naszej populacji posiada mutację genową. Sprawia ona, że tramadol nie działa w ich przypadku tak jak u pozostałej części społeczeństwa. U tych osób wątroba metabolizuje lek głównie do nieaktywnej postaci. W konsekwencji ta grupa osób zazwyczaj nie odczuwają poprawy po tym leku niezależnie od ilości przyjętych tabletek.

Powikłania stosowania opioidów wynikające z interakcji z innymi lekami

ZESPÓŁ SEROTONINOWY

To potencjalnie groźne powikłanie, które może mieć miejsce podczas stosowania niektórych leków, w tym leków przeciwbólowych.
Między innymi właśnie z tego powodu łączne zażywanie różnych leków należy zawsze konsultować z lekarzem specjalistą.

Spójrz na załączoną grafikę. Zespół serotoninowy charakteryzują następujące objawy:

  • niepokój
  • szerokie źrenice
  • zlewne poty
  • gorączka
  • uczucie kołatania serca
  • skoki ciśnienia tętniczego
  • skurcze mięśni
  • drżenia
  • sztywność mięśni
  • ból brzucha
  • wymioty
  • biegunka

Kiedy powikłania stosowania opioidów występują najczęściej?

Łączenie wymienionych leków może znacząco zwiększyć ryzyko zespołu serotoninowego.

WSKAZÓWKA

Postaraj się unikać łączenia wymienionych leków.

  • Leki przeciwbólowe: Tramadol, petydyna, fentanyl, nefopam.
  • Leki stosowane w leczeniu bólu neuropatycznego i zaburzeń nastroju:
    SNRI np. duloksetyna, wenlafasyna
    Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne np. amitryptylina
  • Leki stosowane w leczeniu psychiatrycznym:
    SSRI np. citalopram, fluoksetyna, sertralina
    Buspiron, Mirtazapina, Moklobemid, sole litu, trazodon, bupropion, Neuroleptyki np. risperidon
  • Leki przeciwmigrenowe: tryptany, ergotamina
  • Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona: selegilina, lewodopa
  • Niektóre antybiotyki: cyprofloksacyna, linezolid
  • Leki przeciwgrzybicze: np. flukonazol
  • Suplementy diety: tryptofan, dziurawiec, żeń-szeń
  • Leki przeciwwymiotne: metoklopramid
  • Niektóre leki wykorzystywane w leczeniu grypy, kaszlu lub przeziębienia zawierające następujące składniki: dekstrometorfan, triprolidyne, difenhydramine
  • Leki stosowane w leczeniu HIV/AIDS
  • Narkotyki np. amfetamina i jej pochodne, ectasy, LSD, kokaina.

Jak zwiększam bezpieczeństwo terapii moich pacjentów w przypadku stosowania opioidów w leczeniu bólu?

W wypadku zakwalifikowania pacjenta do leczenia opioidami każdorazowo omawiam:

  1. Mechanizm w jakim działają przepisane leki
  2. Zalety i wady podjęcia takiej formy leczenia
  3. Na wizycie omawiam:
    • sposób dawkowania leku,
    • godziny przyjmowania preparatów,
    • czy można je podzielić,
    • czy należy łączyć je z posiłkiem,
    • możliwość stosowania innych leków
    • oraz potencjalne wskazania do odstawienia opioidów.
    • Zalecenia te dostajesz również na piśmie.
  4. Sposoby zapobiegania wystąpieniu objawów niepożądanych na początku terapii oraz w trakcie jej prowadzenia (zaparcia).
  5. Masz możliwość stałego kontaktu z lekarzem prowadzącym leczenie. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów niepożądanych lub jeśli będziesz miał pytania odnośnie prowadzonego leczenia-jestem do Twojej dyspozycji.
  6. Ustalam plan leczenia oraz wizyt kontrolnych (aby uniknąć ryzyka rozwoju uzależnienia, monitorować skuteczność i bezpieczeństwo terapii)
  7. Informuję chorego, o innych metod leczenia (psychoterapii, rehabilitacji, blokadach itd.), które wspomagają proces leczenia oraz pozwalają ograniczyć ilość przyjmowanych leków.

Kiedy może dojść do przedawkowania opioidów?

  • W wyniku omyłkowego przyjęcia zbyt dużej dawki leku.
  • Pogorszenia stanu ogólnego (np. wystąpienie gorączki, infekcji, odwodnienie, pogorszenie funkcji nerek , wątroby, zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego).
  • W związku z jednoczesnym zastosowaniem innych leków, które mogą wpływać na wchłanianie lub metabolizm opioidów.

Co należy zrobić aby nie doszło do przedawkowania?

  • Dokładnie przestrzegać zaleceń lekarskich odnośnie przyjmowania leków
  • Konsultować z lekarzem przepisującym opioidy możliwość włączania do terapii innych leków.
  • Informować lekarza prowadzącego o wystąpieniu infekcji, gorączki, czy innych problemów zdrowotnych.

Jak postąpić w przypadku wystąpienia objawów przedawkowania opioidów?

  • Jeśli u pacjenta stosującego opioidy wystąpią objawy (zamieszczone na grafice) należy pilnie skorzystać z pomocy lekarza.
  • Lekarz lub ratownik medyczny poda lek odwracający działanie opioidu oraz ustabilizuje stan pacjenta.
  • Hospitalizacja może być konieczna w celu ustalenia przyczyny dla której doszło do zwiększenia stężenia opioidu w organizmie.
powikłania stosowania opioidów

Czy jest możliwe, aby przy stosowaniu leków opioidowych bóle zamiast zmaleć nasiliły się?

Tak. W trakcie leczenia opioidami, mimo początkowej dobrej kontroli bólu może z upływem czasu dojść do nasilenia bólu.

Zakładając, że nie doszło do postępu czy nasilenia choroby podstawowej, sytuacja taka może zaistnieć jeśli dochodzi do:

  1. Rozwoju tolerancji na opioidy.
  2. Hiperalgezji po opioidowej.
  3. Niewydolności nerek.

Tolerancja na opioidy

Rozwój tolerancji na przyjmowane leki opioidowe wiąże się ze stałą potrzebą zwiększania dawki leku w celu utrzymania takiego samego działania preparatu.

Jeśli czujesz, że dotychczas stosowane dawki leków przestają być skuteczne. Zwiększenie dawek leków przynosi ulgę w bólu tylko na pewien czas, prawdopodobnie rozwinęła się tolerancja na dany opioid.

Taka sytuacja wymaga kontaktu z lekarzem prowadzącym leczenie. Ponieważ na niektóre opioidy tolerancja wyrabia się szybciej. W przypadku innych zaś efekt ten jest znacznie ograniczony. Właściwa modyfikacja leczenia przez specjalistę pomoże:

  • zminimalizować ryzyko rozwoju tolerancji
  • zastosować lek, który zminimalizuje te efekty

Nietypowe powikłania stosowania opioidów: Hiperalgezja poopioidowa

Jeśli podczas stosowania opioidów ból pomimo zwiększania dawki leku nasila się zamiast maleć. Ma zazwyczaj nową lokalizację i rozlany charakter. Koniecznie skonsultuj się ze swoim lekarzem. W tej sytuacji może mieć miejsce tzw. hiperalgezja poopioidowa.

  • Najczęściej spotykamy ją podczas stosowania przewlekle dużych dawek fentanylu lub morfiny.
  • Nie powodują zazwyczaj tego efektu: buprenorfina, metadon i oksykodon.

Niewydolność nerek a działanie morfiny

Stan pracy nerek ma szczególe znaczenie w wydalaniu niektórych opioidów i ich metabolitów.

Jeśli u osoby stosującej morfinę szczególnie w postaci doustnej, dochodzi do czasowego pogorszenie funkcji nerek pojawiają się:

  • zaburzenia świadomości, nadmierna senność, drgawki oraz czasami spadek efektu przeciwbólowego.

Wiąże się to z niewłaściwą eliminacją z organizmu metabolitów morfiny.

Warto zwrócić uwagę, że podobna sytuacja ma miejsce w sytuacji gdy dochodzi do odwonienia organizmu np. w skutek bardzo nasilonej biegunki lub wymiotów.

⭐⭐⭐⭐⭐

Jeśli chcesz dowiedzieć się jakie inne zespoły bólowe leczę w poradni leczenia bólu, wróć na stronę główną.

Jeśli doświadczasz silnego bólu z pewnością zainteresują Cię również te informacje:

Tutaj możesz wykonać test oceniający ryzyko nadużywania opioidów w terapii bólu.

Podziel się z innymi
Podąrzaj Lek. Anna Kociszewska-Bald:

Lekarz specjalista Anestezjologii i Intensywnej Terapii

⭐⭐⭐⭐⭐ Zajmuję się leczeniem bardzo silnego bólu farmakologicznie i zabiegowo. Materiały na tym blogu mają przybliżyć pacjentom zagadnienia związane z leczeniem bólu. Staram się, aby były napisane w atrakcyjny i przystępny sposób. Jeśli nie możesz sobie poradzić z silnym bólem napisz do mnie, postaram się pomóc.

9 Odpowiedzi

  1. Gość
    | Odpowiedz

    Dobry wieczór Pani doktor. Stosuję mst continus oraz oxycontin na bóle kręgosłupa w połączeniu z neuroleptykami. Proszę napisać co może mi grozić? Jeszcze pragnąłbym zaznaczyć, że ból przewlekły praktycznie nie ustępuje, a nie chcę zwiększać dawek bo uważam, że to nie pomoże oraz boję się śmiertelnych skutków ubocznych. Proszę o poradę, oraz jakie skuteczniejsze leki mogłaby Pani dr zaproponować. Pozdrawiam.

    • Lek. Anna Kociszewska-Bald
      | Odpowiedz

      Dzień dobry, zagadnienie działań niepożądanych, rozwoju tolerancji lub uzależnienia podczas stosowania leków opioidowych jest bardzo złożone. Ryzyko powinno być zawsze rozpatrywane indywidulanie dla każdego pacjenta. Powinno uwzględniać ogólny stan jego zdrowia (w tym stan układu krążenia, wątroby i nerek), dotychczasowy przebieg choroby i jej leczenia, inne stosowane przewlekle leki, uczulenia i alergie. Dlatego zapraszam do umówienia terminu konsultacji, an której po zebraniu szczegółówego wywiadu medycznego postaram się oszacowac to ryzyko w Pana sytuacji.

      • Dorota
        | Odpowiedz

        Dzień dobry Pani Doktor. Na początku maja,mama zachorowała na półpaśca.Brala różne leki np.Gebapantyne .Od dwóch tygodni bierze plastry Transtec,nadal żadnej poprawy.Jest b.oslabiona,senna,wychudła.Czy jonoforeza z lekiem mogła by pomóc? Czy może Pani Doktor zaproponować jeszcze coś innego? Pozdrawiam i dziękuję

        • Dzień dobry, zapraszam mamę na konsultację do gabinetu, postaram się pomóc. Leczenie można zmienić na takie, które będzie lepiej tolerowane przez pacjentkę lub wykonać blokadę. Pozdrawiam

  2. Grazyna
    | Odpowiedz

    Dobry wieczór pani doktor miesiąc temu miałam operacje na płuca przy operacji przecięto mi 3 zebra i uszkodzono nerwy od tamtej pory mam okropne bule żeber nie mogę dobrze odkaslac, biorę poltram combo , chciałabym zapytać jak długo mogę brać te tabletki żeby się nie uzależnić, pozdrawiam .

    • Lek. Anna Kociszewska-Bald
      | Odpowiedz

      Pani Grażyno, podczas stosowania przewlekle tramadolu (jest składnikiem poltramu combo) istnieje wysokie ryzyko rozwoju tolerancji(konieczne jest przyjmowanie co raz większych dawek) i uzależnienia. Ryzyko to jest oceniane indywidualnie dla każdego pacjenta. Przyjmowanie leku pod ścisłą kontrolą lekarza (częste wizyty kontrolne oceniające ryzyko uzależnienia) znacząco obniża to ryzyko.
      Pozdrawiam

      • Filip
        | Odpowiedz

        Witam.

        Brałem Tramadol w leku Doreta na bóle kręgosłupa odcinka piersiowego. Przez ponad dwa lata przez co się uzależniłem i brałem w coraz większych dawkach.
        Aktualnie od 2 tygodni jestem bez tramalu ,biorę leki przeciwdepresyjne oraz Pregabalinę.
        Niestety bóle pleców wróciły.
        Czy po odstawieniu tramalu mogły się uszkodzić jakieś nerwy i dlatego ten ból jest tak odczuwany ? Piecze mnie skóra całych pleców, boli cała szyja oraz tył głowy.

        Czy któreś z tych dolegliwości może być efektem odstawienia tramalu?

        • Dzień dobry, bez zebrania dokładnego wywiadu medycznego, bólowego i zbadania Pana, nie można jednoznacznie stwierdzić przyczyny odczuwanych przez Pana dolegliwości.

  3. Justyna
    | Odpowiedz

    Dzień dobry

    moja mama ma problem z tarczycą, cukrzycą i ciśnieniem. Przyjmuje leki na te choroby. Poza tym ma bardzo duże problemy z kręgosłupem i w związku z tym przyjmuje lek Dorete.
    Czy połączenie tych leków ze sobą lub też źle dobrane dawki i godziny przyjmowania leków mogą powodować u mojej mamy następujące objawy:
    – kołatanie serca,
    – skoki ciśnienia
    – skoki poziomu cukru we krwi
    – pieczenie w obszarze pleców, kręgosłupa, mięśni (mama ma zniszczone dyski międzykręgowe itd),
    -nagłe napady czerwonych ust.
    – i inne objawy
    Dodam, że zwykle paracetamole bez tramadolu nie pomagają mamie w radzeniu sobie z bólem kręgosłupa.

    Proszę o odpowiedź.

    Justyna

Zostaw Komentarz

Polityka prywatności
Wyrażenie powyższej zgody jest dobrowolne oraz jest warunkiem umieszczenia komentarza.

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.